نوشتن نقدعکس را چگونه آغاز کنیم

نوشتن نقدعکس را چگونه آغاز کنیم؟ برای تمرین و نوشتن نقدعکس نکات زیر می‌تواند راهنما و گره‌گشا باشد. تقسیم بندی بر اساس نظر تری برت در کتاب «نقدعکس» انجام گرفته است. تاکید می‌کنم این متن برای تمرین است.

نقد عکس: سه گام برای نقدعکس ابتدا به پرسش‌های زیر پاسخ دهید و سپس آن‌ها را روی کاغذ بیاورید. مقاله‌ای بنویسید که دارای مقدمه و مطلبی که حاصل ترکیب چهار عنصر زیر و سرانجام نتیجه‌گیری باشد.

گام اول:

توصیف: هر آنچه را می بینید فقط توصیف کنید:

الف. عناصر: چه نوع خطوطی را می‌بینید؟ مستقیم، منحنی یا مورب یا…؟

• چه نوع شکل‌هایی می‌بینید؟ هندسی، غیرهندسی، یا …؟
• چه نوع بافتی می‌بینید؟ زبر، نرم، دانه‌دار، درشت، ریز، پرپشت، و …
• چه رنگ‌هایی می‌بینید؟ روشن، تیره، درخشان، یا اصلا رنگی در کار نیست؟ یا …
• دامنه‌های خاکستری چگونه‌اند؟ پرکنتراست، کم کنتراست، تون‌های گسترده خاکسترِی، و …؟
• عناصر درون عکس چیستند؟ آدم، ساختمان، درخت؟ و …

ب. طرح: به عناصر ترکیب بندی و سازماندهی هنری تصویر توجه کنید.

• عکس متوازن است؟
• توازن موجود در عکس چگونه نشان داده شده است؟
• عکس متقارن است یا نامتقارن؟
• ریتم در عکس دیده می‌شود؟ این ریتم حاصل تکرار است؟
• چه چیزی تکرار شده است؟ برای مثال ریتم حاصل تکرار خط، رنگ، شکل، یا چه چیز دیگر است؟
• نقطه کانونی (وضوح) کجاست؟
• چه چیزی را در نگاه اول مشاهده می‌کنید؟
• فضا چگونه است؟ ژرف، تخت، یا…؟
• نقاط روشن‌تر در چه بخش‌هایی از عکس قرار گرفته است؟ (برای تشخیص بهتر چشم‌هایتان را نیمه باز کرده و از میان مژه‌ها نگاه کنید.)
• نقاط تیره‌تر در چه بخش‌هایی از عکس قرار گرفته است؟

 گام دوم:

تفسیر (فقط از روی آنچه که دیده‌اید عکس را معنا کنید. مقصود و معنای عکس چیست؟ گام‌ یک سرنخ‌ها را به دست می‌دهد.)

• آیا عکاس به نسخه‌برداری مستقیم از واقعیت پرداخته است؟
• آیا عکاس می‌خواسته است به بیان احساس و عواطف بپردازد؟
• آیا عکاس به طرح و مبانی هنر توجه کرده است؟
• آیا عنوان عکس در باره مفهوم / یا مقصود عکس سرنخی به دست می دهد؟

در اغلب عکس‌ها از این عبارات برای بیان مضمون‌ها استفاده می‌شود: قدرت، زیبایی، محبت، جنون، هیجان، شجاعت، پررمز و راز، مرگ، غصه، آرامش، تنهایی، گرایش به عناصر هنری، گرایش به مبانی طراحی.

گام سوم:

ارزیابی (نتیجه‌گیری) کنید که:

• عکس تا چه حد در رساندن اندیشه و احساس موفق است.
• مفهوم رساست؟
• آیا معانی متعددی قابل استنباط است؟
• هنرمند چگونه می‌توانست پیام خود را بهتر برساند؟
• ارزیابی شما باید با بحث و استدلال همراه شود.
• عکس چرا موفق یا ناموفق است.

منبع: وبلاگ استاد اسماعیل عباسی